DSLR Metering

(15)   DSLR Metering                                  ဓါတ္ပံု ပညာရပ္ဆိုင္ရာ မွတ္စု (၁၅)

                      DSLR Metering အေၾကာင္း သိေကာင္းဘြယ္ရာ

By Soe Hlaing

Digital  Single Lens Reflector Camera ႏွင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ရာတြင္ မွတ္တမ္း က်န္လွ်င္ ျပီးတန္းဟု ဆိုကာ ရိုက္သည့္ ပံုမ်ား အတြက္ အေၾကာင္း မဟုတ္ေသာ္လည္း မိမိလိုခ်င္သည့္ Subject ကို အေကာင္းဆံုး ရရန္ အမိအရ လု ၍ ရိုက္ရေတာ့ မည္ ဆိုလွ်င္ DSLR Metering  ကို တတ္နိုင္သမွ် တိတိ က်က် သံုးရန္ လိုအပ္ လာပါသည္။

ေနရာ တစ္ေနရာ Camera Setting တစ္မ်ိဳး ထည္း မွာ ပင္ Metering ေၾကာင့္  Exposure အလင္း အေမွာင္ ရုတ္ခ်ဥ္း  ေျပာင္းလဲ နိုင္သည့္ နမူနာ ပံု။ 

                                      ကင္မရာအတြင္းရွိ Metering Sensor.

DSLR ကင္မရာ ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိၾကရာ၌ ကင္မရာတိုင္းတြင္ သူ႕ ပံုစံ ႏွင့္ သူ Metering စနစ္မ်ားရွိပါသည္။ သို႕ ေသာ္ တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု အေခၚ အေ၀ၚ ေလာက္သာလွ်င္ ကြာျခားျပီး Function မ်ားမွာ မူ မ်ားစြာ ကြာ ျခားမည္ မဟုတ္ၾကပါ။ အခ်ိဳ႕  Metering  (၃) ခုရွိျပီး အခ်ိဳ႕မွာ (၄) ခုရွိပါသည္။

     

Metering Mode (၄) မ်ိဳး

 Evaluative မွာ Canon အသံုး အႏွံုဳး ျဖစ္ျပီး Nikon က မူ Matrix ဟုေခၚသည္။ Canon ႏွင့္ Nikon တို႕ တြင္ (၁) Matrix/ Evaluative,  (၂) Center- Weighted, (၃) Spot/ Partial Metering စသည္ျဖင့္ (၃) ခုရွိၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကင္မရာ မ်ားတြင္ Partial ႏွင့္ Spot ထပ္ခဲြ ထားေသာၾကာင့္ Metering Mode (၄) ခုျဖစ္ေနသည္။ ေရွ႕တြင္ Metering (၃) မ်ိဳးကိုသာ ေဖၚျပပါမည္။

Metering Sensor သည္ ရိုက္မည့္ Frame အတြင္းရွိ အလင္းေရာင္ အားလံုး၏ Overall Light ကို တြက္ခ်က္ျခင္းမရွိဘဲ Frame အား ဧရိယာ အပိုင္းမ်ား ( Multiple Areas ) ခဲြကာ အဆိုပါအပိုင္း အတြင္းသို႕ က်ေရာက္သည့္  ( Light Exposure ) အား တိုင္းထြာ ရရွိ ထား သည့္ အေပၚ မူတည္၍ ပံုေဖၚ ရန္ Shutter Speed ႏွင့္ Aperture အပါအ၀င္ အျခားေသာ Data မ်ားကို ကင္မရာအားေပးကာ  Setting ကို သတ္မွတ္ေစသည္။

Metering သံုးမ်ိဳး

Matrix Metering

ကင္မရာမ်ားတြင္ ေယဘူယ် အားျဖင့္  Matrix Metering ( Nikon) ,  Evaluative Metering ( Canon ) တို႕ကို အဆင္သင့္ သံုး  Default စနစ္အျဖစ္ ထားေပးေလ့ ရွိသည္။ အဆိုပါ စနစ္ တြင္ ကင္မရာ (Metering Sensor ) သည္ Frame ၏ အက်ယ္ ကို ဧရိယာ အပိုင္း မ်ားခဲြကာ အဆိုပါ ဧရိယာ အတြင္း ရွိ အလင္းေရာင္ ႏွင့္ အေရာင္မ်ား အပါအ၀င္ Light Exposure အားလံုးကို ျခံဳငံု တြက္ခ်က္ကာ ကင္မရာ Exposure Setting ကို သတ္မွတ္သည္။


အာက္ပါ Metering သေကၤတ ပံုမ်ားသည္ Nikon ကင္မရာ ရွိ ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္။ Nikon ပံု မ်ားျဖစ္ ေနေသာၾကာင့္ အေခၚ အ၀ၚ ကိုလည္း  ပုံ အတိုင္း Nikon အေခၚ အေ၀ၚ ႏွင့္ပင္ ေဖၚျပပါမည္။

Matrix Metering သည္ Frame အတြင္းရွိ အလင္း ႏွင့္ အေမွာင္ အားလံုကို မွ်တစြာ ျဖစ္ေစရန္ တြက္ခ်က္ ကာ Camera Firmware က အသင့္ ေတာ္ ဆံုးကို ဆံုး ျဖတ္ကာ Exposure ကို ေဖၚ ေပးသည္။

အထက္ပါ ပံုတြင္ အနီေရာင္ ေလးေထာက္ ကြက္ မ်ားသည္ Matrix Metering တြက္ခ်က္သည့္ ဧရိယာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပံုတြင္ လူပံု ကိုေရာ ေနာက္ခံ ရွဳခင္း ကိုပါ  အေရာင္ ၊ အလင္း အားလံုးတို႕ ၏ အလင္း ( Exposure ) ကို ဖ်မ္း မွ် ( Average ) တြက္ ကာ Exposure အားေဖၚ ထားသည္ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။

Center Weighted Metering

ဤ စနစ္တြင္ အဓိက အားျဖင့္ Frame ဧရိယာ အလယ္ ဗဟိုစက္၀ိုင္း၏ ဧရိယာ အတြင္း ရွိ အလင္း အျပင္း အေျပာ႕ အခ်က္အလက္ မ်ားကို သာ အဓိက ထား၍ တြက္ခ်က္သည္။ ကင္မရာ ၏ Menu တြင္ Metering မွ တစ္ဆင့္ Center weighted average ကို သြားလွ်င္ မိမိ သံုး သည့္ ကင္မရာ၏ Center weighted average စက္၀ိုင္း အက်ယ္ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ေပးသည္ကို ေတြ႕ ရပါမည္။ ကင္မရာ တစ္ခု ႏွင့္တစ္ခု Center weighted average စက္၀ိုင္း အက်ယ္ ေပး ျခင္း မတူ ပါ။ ေယဘူယ် အားျဖင့္ Center weighted average စက္၀ိုင္း ၏ အက်ယ္ မွာ  6mm,8mm,..... 12 mm, 13 mm  စသည္ ျဖင့္ ေပးေလ့ ရွိပါသည္။

ကင္မရာ Firmware သည္ အဆိုပါ စက္၀ိုင္း အတြင္းရွိ အလင္း၏ ၆၀ % မွ ၈၀% ကို ပ်မ္းမွ် ယူ ကာ တြက္ ခ်က္ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပံု မွန္ အားျဖင့္  ေဘး အစြန္ ရွိ အလင္းကို ထည့္ တြက္ ျခင္းမရွိ ပါ။ 

သို႕ ေသာ္ တစ္ခါ တစ္ရံ ၄င္း Center weighted average စက္၀ိုင္း ဧရိယာ  ေဘး အနီး ရွိ ေနရာ အခ်ိဳ႕ ၏အလင္း ကိုလည္း ထည့္ တြက္ သည္ကိုေတြ႕ ရပါသည္။  ဤ စနစ္ကို ေရွးယခင္ထည္းက Portrait ရိုက္ရာတြင္ သံုးသည္။

အေကာင္းဆံုးမွာ Subject တစ္ခု ကို ရိုက္ရာ တြင္ မိမိ သံုးမည့္ Metering ကို စမ္းရိုက္ၾကည့္ သည္မွာ အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ နည္းပညာ အဆင့္ျမင့္ ကင္မရာ ၾကီးမ်ား အေနႏွင့္ မိမိ ခိုင္းသည့္ အတိုင္း အတိမ္း အေစာင္း နည္းစြာ ေဆာင္ရြက္ ေပးသည္ကို ေတြ႕ ရပါသည္။

အထက္ပါ ပံု၏ အနီေရာင္ စက္၀ိုင္းသည္ Center Weighted Metering  တြက္ခ်က္ သည့္ဧရိယာ ျဖစ္သည္။ Center Weighted Metering  သည္ အျပင္ရွိ ရွဳခင္း ကို ခ်ိန္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ လူ ပံု သည္ အတန္အသင့္ ေမွာင္သြားကာ ျပင္ပရွိ ရွဳခင္း အလင္းေရာင္က ပို၍ မွ်တ ျပတ္သားစြာ ေပၚ ေနသည္ကို ေတြ႕ နိုင္သည္။

Spot Metering

Spot Metering တြင္ ကင္မရာ သည္ Focus ေရြးခ်ယ္ ထားသည့္ ေနရာတစ္ခု ထည္း ကြက္ကြက္ ကေလး အတြင္းရွိ Light Exposure ကုိပင္ တြက္ခ်က္ ကာ ကင္မရာ၏ Exposure Setting ကို Sett လုပ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။ Spot Metering တြက္ခ်က္သည့္ ဧရိယာ စက္၀ိုင္း သည္ 3.5 mm ခန္႕ သာရွိသည္။

အထက္ပါ ပံုတြင္ Spot Metering  (အနီေရာင္ စက္၀ိုင္း ) သည္ Single Point Focus လုပ္ထား သည့္ ခေလးမေလး ၏ မ်က္ႏွာ ေပၚရွိ ေနရာအတြက္သာလွ်င္ တြက္ခ်က္ ပံုေဖၚ ေပးသည္။

Spot Metering ကို သတိ ထားရမည့္ အခ်က္ မွာ Active Focus Point ( အထက္ပါ ပံု တြင္ ေတြရသည့္ အနီ ေရာက္ အကြက္ ကေလး ) သည္ မိမိ ေထာက္ လိုသည့္ ေနရာ မွ လဲြ သြား ပါက အဆုိပါေနရာ ကို သာ Metering က ဖတ္ကာ ပံု ထုတ္ ေပးပါ လိမ့္ မည္။

အထင္ပါ ပံု တြင္ အကယ္၍ အနီေရာင္ Active Focus Point ကေလးသည္ မေတာ္တဆ မိန္းကေလး မ်က္ နွာ မွ ေခ်ာ္ထြက္ ကာ အျပင္ ဘက္ ရွိလင္းေနေသာ ေနရာ ကို သြားေထာက္လိုက္ပါမူ Camera firmware က အလြန္ လင္းေနသည္ဟု မွတ္ယူကာ Exposure ကိုေလွ်ာ့ ခ် လိုက္ ပါမည္။ 

အထက္ပါ ပံုတြင္ Spot Metering သည္ လူ ( Portrait ) ကိုသာ အဓိက တြက္ခ်က္ျပီး က်န္သည့္ အပိုင္းမ်ား ကို ထည့္ သြင္း တြက္ခ်က္ျခင္းမရွိ။ ထို႕ ေၾကာင္း လူ ပံု ၏  Exposure သည္ မွ်တ စြာ ရွိေနျပီး ေနာက္ခံရွဳခင္း မွာမူ Overexpose ျဖစ္ကာ ျဖဴေနသည္။ ကင္မရာသည္ လူ အနည္းငယ္ေမွာင္ေနသည့္ အတြက္ အလင္းေရာင္ နည္းေနသည္ဟု တြက္ကာ အျပင္ ရွိ ရွဳ ခင္း ကို လံုး ၀ ထည့္မတြက္ဘဲ Exposure ကို တင္ေပးလိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

Metering သံုးမ်ိဳး၏ ကြာျခားမွဳ မ်ား။

Matrix Metering

Nikon တြင္ Matrix Metering  ဟုေခၚျပီး Canon တြင္ Evaluative Metering ဟု ေခၚသည္ ။ အျခားေသာ ကင္မရာ မ်ား၏ အေခၚ အေ၀ၚႏွင့္ အနည္း အက်ဥ္း ကဲြလဲြ နိုင္သည္။ မ်ားေသာအား ျဖင့္ ကင္မရာမ်ား၏ Default Setting ျဖစ္သည္။   

 ဤ  Multi-segment Metering သည္ ပံု၏ Frame အတြင္းရွိ  ဧရိယာ အသီးသီး ၏ Light Exposure ကို ဖတ္ကာ မွ်ေျခ ကို တြက္ခ်က္ျပီး ကင္မရာ ၏ Shutter Speed ႏွင့္ Aperture အပါအ၀င္ တြက္ခ်က္မွဳ မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႕ ေသာ္ ေနာက္ခံ Background အေရာင္၊ အလင္း သည္ Foreground ထက္ မ်ားစြာ ကြာျခား စြာ ေတာက္ပေနပါက Meter အဖတ္ မွားတတ္သည္ကို သတိျပဳရန္လိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အေဆာက္အဦ၏ အတြင္းမွ ေန၍ ဖြင့္ထားသည့္ တံခါး ၊ ျပဴတင္း ေပါက္ မ်ားကို ေနာက္ခံ ျပဳ ကာ ရိုက္ သည့္ ပံုမ်ားတြင္ ဤ အေျခအေနမ်ိဳး ၾကံဳ နုိင္သည္။ Background ေရာ Foreground ပါ အလင္း  (Light Illumination ) မွ်ေနသည့္ ေနရာမ်ိဳးတြင္ သံုးသင့္သည္ စနစ္ ျဖစ္သည္။

သို႕ေသာ္ ျခံဳ၍ ၾကည့္လွ်င္ ကင္မရာက Frame Area တစ္ခုလံုးကို ပ်မ္းမွ်ယူ ကာ တြက္ခ်က္သည့္အတြက္ Good for all round metering mode ဟုလည္း အခ်ိဳ႕ ေသာ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ သို႕ေၾကာင့္ လည္း ကင္မရာမ်ားတြင္  Default Setting ေပးထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ေအာက္ပါ Matrix metering ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ပံု ကိုၾကည့္ လွ်င္  Matrix Metering သည္ Frame ကို မည္ကဲ့သို႕ ခဲြျခမ္း စိတ္ျဖာ ထြက္ခ်က္ ကာ ပံုထုတ္ေပးသည္ကို ေတြ႕ နိုုင္သည္။ ပံု ၏ ေနရာ အသီးသီးတြင္ Lighting  Exposure မွ်တစြာ တြက္ခ်က္ ပံုေဖၚ ေပးသည္ကို ေတြ႕ နိုင္သည္။

     ဓါတ္ပံု တစ္ပံု၏ Frame အတြင္း Matrix Metering တြက္ခ်က္ သည့္ ေနရာမ်ား ( အနီေရာင္ ဧရိယာ)

ေအာက္ပါ နမူနာ ပံုမ်ားမွာ Nikon D 90 ေပၚကာစ က Matrix Metering ျဖင့္ ရိုက္ကူး ထားသည့္ ဓါတ္ပံု နမူနာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

Center Weighted Metering

Nikon တြင္  Center Weighted Metering  ဟု ေခၚ Canon တြင္ Center Weighted Average Metering  ဟုေခၚသည္။ ဤ စနစ္ တြင္  ကင္မရာသည္ Frame ၏ ဗဟို အပိုင္း ရွိ Data ကိုသာ အဓိက ထား တြက္ခ်က္ သည္ဆိုေစကာမူ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ေနရာ အနည္းငယ္ကိုလည္းထည့္တြက္သည္။ Subject သည္ Frame ၏အလယ္ တြင္ ေကာင္းမြန္စြာ ေပၚလြင္ေနလွ်င္ သံုးသင့္သည့္ စနစ္ ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႕ အေနအထားတြင္ Center Weighted Metering   သည္ Subject ကို ေကာင္းစြာ ဖတ္ နုိင္သည့္အတြက္ Background ၏ အေရာင္ ၊ အလင္းတို႕၏ လြမ္းမိုးမွဳ မရွိရန္ တြက္ခ်က္ေပးမည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ Background ၏ အေရာင္ ၊ အလင္းတို႕ သည္ Subject ထက္ပို၍ အားေကာင္းေနလွ်င္ Center Weighted Metering   သည္ Subject ကို ထိေရာက္စြာ ဖတ္နိုင္မည္မဟုတ္။ ပံုလည္း ေကာင္းမည္ မဟုတ္။

ဓါတ္ပံုတစ္ပံု၏ Frameအတြင္း Center Weighted Metering တြက္ခ်က္သည့္ေနရာ။( အနီေရာင္ ဧရိယာ)

အ ထက္ပါ ပံု ကို Spot Metering ျဖင့္ Subject ၏ အကၤ်ီ အမဲကို ေထာက္၍ ရိုက္လွ်င္ Camera firmware က ေမွာင္ေနသည္ဟု မွတ္ယူကာ Exposure ကို ျမွင့္ လိုက္မည္ ျဖစ္၍   Subject ျဖဴသြား ပါမည္။ ဤ ကဲ့ သို႕ ရိုက္ လိုက္ သျဖင့္ Overexpose ျဖစ္သြားေသာ နမူနာ ပံု ကို ေအာက္တြင္ ေရးသားထားသည့္ Spot Metering တြင္ ျပထားပါသည္။


သို႕ ရာ တြင္ အဆိုပါ ပံုကို ပင္  Center Weighted Metering ႏွင့္ ရိုက္သည့္အခါတြင္ ေရွ႕ေရာ ေနာက္ပါ  Lighting Exposure မွ်လာသည့္ကိုေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ အကၤ်ီအနက္ တစ္ခုထည္းသာမက ၄င္းအနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေနရာ အခ်ိဳ႕ ကိုပါထည့္ တြက္ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္  Subject သည္ လြန္စြာ ေတာက္ပျခင္း၊ မ်ားစြာ မဲ ေမွာင္ျခင္း Background မ်ားစြာ ေတာက္ပျခင္း ၊ ေမွာင္ေနျခင္း မ်ားရွိပါက Centering Weighted Metering အဖတ္ မွား နိုင္သည္။

အထက္ပါ ပံုသည္ ခုန္ေနသည့္ ခေလးႏွွင့္ လွိဳင္းကို Center Weighted Metering ၏ယူကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္  ပံုတြင္ လူ ႏွင့္ လွိဳင္း  ႏွစ္ခု ျပတ္သားကာ Exposure မွ်တစြာ ရွိေနသည္။



Center Weighted Metering ျဖင့္ ရိုက္ ထားသည့္ ပံု နမူနာမ်ား-

Spot Metering

Nikon က Spot Metering ဟု ေခၚျပီး  Canon က  Partial Metering ဟုေခၚသည္။ ယင္း သည္ ဧရိယာ ေသးေသး ေလး၏ Light Exposure  ကိုသာ တြက္ခ်က္ျပီး Setting လုပ္သည့္အတြက္ တိက်သည္။ အလင္း၊ အေရာင္ ကြာျခားမွဳ မ်ားသည့္ High Contrast မ်ားသည့္ အေျခ အေနမ်ားတြင္ သံုးသင့္သည္။ သို႕ေသာ္ Spot ယူလိုက္သည့္ ေနရာ မွား သြားလွ်င္မူ ပံု ပ်က္သြားေပလိမ့္မည္။ အကယ္၍ Spot Metering ကို သံုးပါက Main Subject ၏ Mid-Tone Part ေနရာ ကို ေရြး၍ Spot လုပ္သင့္ သည္။

        ဓါတ္ပံု တစ္ပံု၏ Frame အတြင္း Spot Metering တြက္ခ်က္ သည့္ ေနရာ။ ( အနီေရာင္ ဧရိယာ)

အထက္ပါ ပံုမွာ Center-Weighted Metering က႑တြင္ ေဖၚျပခဲ့ျပီးသည့္ ပံုပင္ ျဖစ္သည္။ Subject ၏ အကၤ်ီ အနက္ေရာင္၏ အလယ္ကို Spot Metering လုပ္ထားသည့္အတြက္ ကင္မရာက ေမွာင္လြန္းသည္ဟု သတ္မွတ္ကာ Exposure ကို တင္လိုက္သျဖင့္ Overexpose ျဖစ္သြား ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ပံု တြင္ အလင္း အေမွာင္ ကြာလြန္းေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ Spot Metering  တြင္ သတိျပဳရမည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။

အကယ္၍ Subject  ေနာက္ က အလင္းမ်ားလြန္းေနေသာေၾကာင့္ မ်က္နွာမဲေနသည့္  Back Lit အေျခ အေနမ်ိဳး တြင္ Spot Metering မယူ ပါက Subject သည္ Silhouette သာလွ်င္ ထြက္လာေပလိမ့္မည္။ မ်က္နွာသည္ မဲေနေပလိမ့္မည္။ မ်က္နွာကို Spot Metering ယူ၍ ရိုက္ပါက Subject ၏မ်က္ နွာ ေပၚလာျပီး သို႕ ေသာ္ ေနာက္ခံ မွာမူ ယခင္ကထက္ ပို၍ လင္းလာ လိမ့္မည္။

ဤကဲ့ သို႕ Spot Metering ယူ လိုက္ေသာ္လည္း ကင္မရာ တိုင္း သည္ ဤ ကဲ့ သို႕ တိတိက်က် ပံု ထြက္ မည္မဟုတ္ပါ။ နည္းပညာ တည္ေဆာက္ မွဳ ႏွင့္ Firmware အဆင့္ ျမင့္ ေသာ ကင္မရာ မ်ားသာ အေတာ္ တိက် သည့္ Exposure ကိုေပးနုိင္ပါသည္။

အထက္ပါ ပံု မွာ ဂူ အ၀ ရွိ မိုးေကာင္းကင္သည္ လင္းေန၍ ဂူ ၏အတြင္းပိုင္းသည္ ေမွာင္ေနသည္။  ဂူ အတြင္းရွိ ေမွာင္ေနေသာ ေနရာမ်ားကို Sopt Metering ယူပါက ဂူ အတြင္း၌ လင္းလာမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း  ဂူ အ၀င္ရွိ ေကာင္းကင္သည္  Overexpose ျဖစ္ကာ ျဖဴေဖြး သြား လိမ့္ မည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ဂူ အ၀င္၀ရွိ မိုးေကာင္းကင္ကို Spot Metering ယူ၊  AE Lock လုပ္၍ Focus ကိုျပန္ေနရာေရႊ႕ Recompose လုပ္ကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ အဓိက ျပခ်က္ ျဖစ္သည့္ ေကာင္းကင္ ကိုပံုမွန္ အေနအထားရသည္။

အထက္ပါ ပံုသည္ လည္း  ေဘးမွ၀င္လာသည့္ အလင္းကို Spot Metering ယူ ကာ ရိုက္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ Main Subject ျဖစ္သည့္ အလင္းေရာင္သည္ မွ်တစြာ ေပၚေနသည္။

အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕  High Contrast ရွိ ေသာပံုကို အခ်ိဳ႕ ေသာ ပညာရွင္မ်ားက Spot Metering ျဖင့္ ရိုက္ျခင္း ကို ႏွစ္သက္ၾကသည္။

Spot Metering ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ ပံုမ်ားကို နမူနာ ျပထားပါသည္-

Spot Metering တြင္ ေတြ႔ ရတတ္သည့္ Exposure အတိမ္း အေစာင္း မ်ား။

ဤ အတိမ္း အေစာင္း မ်ားမွာ  ကၽြန္ေတာ့္ ကိုယ္ ေတြ႕ အတိမ္း အေစာင္း အေတြ႕ အၾကံဳ မ်ား ကို ဘာသာျပန္ မ်ားၾကားတြင္ ညွပ္ ကာ ေဖၚျပ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ 

စင္ကာပူ Japanese Garden တြင္ Tailor Bird အသုိက္ ကို ရိုက္စဥ္ က ျဖစ္ပါသည္။ ငွက္ အသိုက္ တို႕ မည္သည္ ရန္သူ မ်ား ရန္ မွ ကင္ေ၀းေစရန္ အလြယ္ တကူ အျမင္ နိုင္သည့္ ေနရာ မ်ားတြင္ ေဆာက္ ထားေလ့ ရွိသျဖင့္ မ်ားေသာ အား ျဖင့္ အသိုက္ ေနရာ မ်ားသည္ အလင္းေရာင္ နည္း သည့္ ေနရာ မ်ား ျဖစ္ေလ့ ရွိသည္။ 

Tailor Bird မ်ားသည္ Tailor ဟု ဆိုသည့္ အတိုင္း သစ္ရြက္ မ်ားကို စုေပါင္း ခ်ဳပ္လုပ္ ကာ အသိုက္ ေဆာက္ ၾကသည္။ ထို သစ္ရြက္ ခြက္ ကေလး ထဲ တြင္ ပင္ ဥ ဥ သည္။ သားေပါက္သည္။ 

အထက္ ပါ ပံု တြင္ ျပ ထားသကဲ့ သို႕ ငွက္ သားေပါက္ ကေလးမ်ား ၏ ေခါင္းကို Active Focus Point ေထာက္ ကာ Focus ဖမ္းျပီး Metering ယူ ထားသည္။ ကၽြန္ေတာ္ သည္ အထက္ ပါ ပံု ၏ Exposure ရ ေစရန္ -

Shutter speed 1/2000 Sec, Aperture - f- 6.3, ISO - 6400, Exposure Composition - (+) 0.7 EV  Setting လုပ္ ထားသည္။

 အထက္ပါ Setting ျဖင့္ စမ္းရိုက္ ၾကည့္ ရာ အထက္ပါ  Exposure အထက္ ပါ ပံု အတိုင္းရသည္။

Bird Photography တို႕ ၏ ထံု စံ အတိုင္း  ငွက္ ဖို - ငွက္ မ တို႕ သူတို႕ ကေလး ငယ္မ်ား အား အသာ လာေကၽြး တိုင္း ပံုေပါင္း မ်ားစြာ ရိုက္ရ သည္။  တစ္ခ်ိန္ တြင္ ကၽြန္ ေတာ္ ရိုက္ေသာ ပံု မ်ားသည္ ေအာက္တြင္ နမူ နာ ျပ ထားသည့္ အတိုင္း Underexpose  ျဖစ္ကာ မဲ ေနသည္။ 

တစ္ခ်ိန္ တြင္ မူ အထက္ တြင္ ေဖၚျပ ထားသည့္ Setting အတိုင္း ရိုက္ေစ ကာ မူ Overexpose  ျဖစ္ကာ ျဖဴ ေနသည္။

ကင္မရာ Setting ကို အေသ မေျပာင္းဘဲ ထားပါလွ်က္ ဘာေၾကာင့္ ဤ ကဲ့ သို႕ Underexpose, Overexpose ျဖစ္ရသည္ ကို ရုတ္ တရက္ စဥ္းစားမတတ္ ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

ဤ ကဲ့ သို႕ ကင္မရာ Setting ကို အေသ မေျပာင္းဘဲ ထားပါလွ်က္ Exposure ရုတ္ ခ်ဥ္း အေျပာင္း အလဲ ျဖစ္ သြားသည္မွာ Metering ေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္ကို အေတာ္ စဥ္းစားယူ မွ ေပၚလာသည္။

ငွက္ သားေပါက္ ေခါင္းကေလး မ်ား၏ ( A ) ေနရာ ကိုသာ Spot Metering ဖမ္းထားစဥ္ က ေအာက္ ပါ ပံု ကဲ့ သို႕ မွ်တေသာ Exposure ရသည္။

သို႕ ရာ တြင္ အသိုက္ သည္ ေလထည္း တြင္ ေခါင္းလဲြ ဆဲြ ထားသကဲ့ သို႕ တဲြေလာင္း ေလး ရွိေနသျဖင့္ ေလတိုက္ လွ်င္ ေနရာ ေရြ႕ သြား သည္။ ေလျပင္း လွ်င္ ေနရာ ေရြ႕ သည့္ အကြားအေ၀းမ်ားသည္။ 

အသိုက္ကသာလွ်င္ အလင္းေရာင္ နည္းသည့္ ေနရာ တြင္ ေဆာက္ ထားေစကာမူ ေနာက္ခံ Background  သည္ ေတာက္ပ ေနသည္။

ေလတိုက္ ေသာၾကာင့္ အသိုက္ ေနရာ ေရြ႕ကာ ငွက္ငယ္ေလးမ်ား ေခါင္း ေနရာ ကို ဖမ္းထားသည့္ Spot Metering သည္ ေအာက္ တြင္ ျပ ထားသ လို ( B ) ေနရာ - အစာ လာေကၽြး သည္ ငွက္ အဖို- အမ တို႕ ၏ ကိုယ္ ကဲ႕ သို႕ အေရာင္ ေမွာင္ ေသာ ေနရာ သို႕ ကၽြန္ေတ္ာ သတိမထားမိ ဘဲ ေျပာင္းလဲ က်ေရာက္ သြားသည့္ အခ်ိန္ တြင္ ကင္မရာ Firmware က အလင္းေရာက္ နည္း သြားျပီ လို႕ မွတ္ယူကာ Exposure ကို တင္လိုက္ပါသည္။ သို႕ ႏွင့္ ပံုသည္ မူလ မွ်တေသာ Exposure မွ ေန၍ ျမွင့္ တင္ လိုက္သည့္ အတြက္ Overexpose ျဖစ္သြားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ 

တစ္ခါ တစ္ရန္တြင္ မူ အသိုက္ ကို ေလ ေျပာင္းျပန္ တိုက္လိုက္ ရာ Spot Metering ေထာက္ထားသည့္ ေနရာ သည္ ငွက္ ငယ္ ကေလးမ်ား ၏ေခါင္း ေနရာ မွ ေအာက္ ပံု တြင္ ျပ ထားသကဲ့ သို႕ အလင္းေရာက္ ေတာက္ ပ ေနသည့္ ( C ) ေနရာ ေနာက္ခံ Background သို႕ ေျပာင္းကာ  က်ေရာက္ သြားသည္တြင္ ကင္မရာ Firmware က အလြန္ ေတာက္ပေနသည္ဟု မွတ္ယူ ကာ Exposure ကိုေလွ်ာ့ ခ်လိုက္ပါသည္။ ထိုအခါ ပံု သည္ Underexpose ျဖစ္သြားပါသည္။

ထို႕ ေၾကာင့္ မည္သို႕ Exposure မွန္ေအာင္ Setting ခ် ထားေစကာ မူ အဆိုပါ Exposure Setting ကို ရုတ္ခ်ဥ္း Over/Under Expose ျဖစ္သြားေစနိုင္ သည္မွာ Metering ျဖစ္သည္ကို သတိျပဳ ရပါမည္။

ေရျပင္ေပၚရွိ Reflection ႏွင့္ Shadow ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ Metering အေျပာင္းအလဲ။

အလင္းေရာင္ျပန္ ေန ျခင္း ( Reflection)  ႏွင့္ အရိပ္ က်ေန ျခင္း ( Shadow )  မ်ား ျဖစ္ေနသည့္ ေရျပင္ ေပၚ တြင္ ျဖတ္ ပ်ံသန္းသည့္ င်က္ မ်ားကို ရိုက္ရာ တြင္ လည္း အလားတူ ျပႆနာ ရွိပါသည္။

အရိပ္ က် ေနသည့္ ေနရာ တြင္ Exposure မွ်တစြာ  ရ နိုင္ေသာ္ လည္း အကယ္၍ ငွက္ သည္ အလင္းေရာင္ ျပင္းထန္ စြာ ျပန္ ေနသည့္ Strong reflection ေရျပင္ ကို ျဖတ္ပ်ံ သည့္အခ်ိန္ တြင္ ရိုက္ မိသည့္ ပံုမ်ား မွာ မူ အလြန္ အလင္းေရာင္ မ်ားသည္ ဟု Camera firmware က မွတ္ယူ ကာ Exposure ကို ေလွ်ာ့ ခ် လိုက္သည့္ အတြက္ Underexpose ျဖစ္ကာ ငွက္ မ်ား မဲ ကုန္ပါသည္။

Bird Photographer မ်ား မူလ က Set လုပ္ ထားသည့္ Exposure ကို ရုတ္ခ်ဥ္း ေျပာင္း လိုက္ သည့္ Metering ျပႆနာ ျဖစ္ပါသည္။

အဆိုပါ ေရ ျပင္ ေပၚ ရွိ Shadow and Reflection Area မ်ားကို ေအာက္ ပါ နမူနာပံု တြင္ ၾကည့္ပါရန္။ 

Indoor တြင္ မည္သို႕ မွ် အေျပာင္း အလဲ မရွိနိုင္ေအာင္ မိမိ စိတ္ တိုင္းက် စီစဥ္ Setting ခ် ရိုက္ကူးသည့္ အေျခ အေနမ်ိဳး တြင္ မူ အထက္က ေဖၚျပ ထားသည့္ ျဖစ္ရပ္ မ်ိဳး ႏွင့္ ၾကံဳ နိုင္ေကာင္းမွ ၾကံဳ နိုင္ပါမည္။

သို႕ ရာ တြင္ ျပင္ပတြင္ သဘာ၀ အတိုင္းရိုက္ ရသည့္ အေျခ အေနမ်ား ၊ Wildlife ရိုက္ရသည္ အေျခ အေအမ်ားတြင္ အဆိုပါ အျဖစ္မ်ိဳး ႏွင့္ ၾကံဳ နိုင္ပါသည္။ သတိ  ထားမိလွ်င္ အခ်ိန္ မွီ ျပန္ ျပင္ နုိင္ေစကာမူ သတိမျပဳ မိပါ က ေနာင္ျပန္ ရိုက္၍ မရ သည့္ အျခ အေနမ်ိဳး တြင္ အခြင့္ အေရး ဆံုး နိုင္ပါသည္။ 

ဤ မွတ္စုမွာ ကၽြန္ေတာ္ Metering မ်ားအေၾကာင္း ကို သာမန္ ထက္ ပို၍ သိ နိုင္ေစရန္ စုေဆာင္းဖတ္ရွဳ ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားစာအုပ္ မ်ားပါအခ်က္ မ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ ကဲ့ သို႕ ပင္ သိလိုသူမ်ားရွိပါက သိရွိ နိုင္ၾကေစရန္ ဘာသာျပန္ကာ ျပန္လည္ မွ်ေ၀ ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။


အခ်ိဳ႕ ကိုမူ ကိုယ္ေတြ႔ အေတြ႔ အၾကံဳ မ်ားကို ျပန္ လည္ မွ်ေ၀ျဖင္း ျဖစ္ပါသည္။


ပညာရွင္ မ်ားအေန နွင့္ ဖတ္ရွဳ ၾကမည္ ဆိုပါမူ တိုး ပိုေလွ်ာ့ သေဘာ မ်ိဳး ျဖင့္ သာ ဖတ္ ရွု ၾကပါရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံ အပ္ပါသည္။

___________________________________________