အာရံု ကိုဆဲြေဆာင္သည့္ ဗဟိုခ်က္မ ( Center of Interest )
by Soe Hlaing
ဓါတ္ ပံု တစ္ပံုတြင္ ၾကည့္သူ၏ အာရံု ကို ဆဲြေဆာင္ နိုင္သည့္ အဓိက Idea ႏွင့္ Theme တစ္ခု အနည္း ဆံုးရွိေနရပါမည္။ ဤကဲ့သို႕Idea ႏွင့္ Theme မရွိေသာပံုသည္ မွတ္တမ္း ဓါတ္ပံုသာ ျဖစ္လိမ့္မည္။ ရႆ မဲ့ေသာ ပံု သာလွ်င္ ျဖစ္ပါ လိမ့္မည္။
ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရွိ ၾကည့္သူ၏ အာရံုကို ဆဲြေဆာင္သည့္ အရာ သို႕ မဟုတ္ အဓိကထား ျပသလိုသည့္ အရာ မွာ COI ( Center of Interest ) ျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပံု ဆရာတို႕သည္ မိမိျပ လိုသည့္ Subject ကို Strong COI ျဖစ္လာေစ ရန္ အတြက္ ဓါတ္ပံုသမား အမ်ားစုသိျပီး ျဖစ္ၾက ေသာ Rule of Thirds အပါ၀င္ အျခားေသာ ဥပေဒသ မ်ားအရ ဓါတ္ပံုေပၚတြင္ နရာခ်ထားၾကသည္။ ဤသည္မွာ မိမိအေနႏွင့္ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာအား ေဖၚျပလိုသည္ကို ၾကည့္သူထင္းကနဲျမင္သာေစရန္ လုပ္ေဆာင္သည့္ အခ်က္ပင္ ျဖစ္ သည္။
ပံု တစ္ပံုတြင္ အဓိကက်သည့္ (Main Subject ) COI တစ္ခုသာ ရွိသင့္သည္။ တစ္ခု ထက္ပိုပါ ကလည္း က်န္ subject မ်ားသည္ Main subject ကို ပံ့ ပိုးေပးသည့္အေန အထားတြင္သာရွိရပါမည္။ သို႕ ရာတြင္ ေအာက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ ျပလိုသည့္ Subject က မ်ားေနလွ်င္ COI မ်ား ရွဳတ္ေထြး ကုန္ကာ ၾကည့္သူ အေနႏွင့္ မည္သည့္ အရာ ကို ၾကည့္ရမွန္း မသိဘဲ မ်က္ေစ့ လယ္ကုန္ မည္ျဖစ္သည္။
COI ကို ရွင္းရွင္း ထင္းထင္း ေနရာခ်ထားျခင္းသည္ အထိေရာက္ဆံုး ျဖစ္သည္။ ဥပမာ ကန္ေရျပင္ ျပာျပာ ေပၚတြင္ ျဖဴ ေဖြးေနသည့္ ရြက္ေလွ တစ္စီး ပံု မ်ိဳးသည္ ၾကည့္သူအေနႏွင့္ မည့္ သည့္ အာရံု မွ် ျပန္႕လြင့္ ျခင္း မရွိဘဲ COI ျဖစ္သည့္ ရြက္ေလွ ကို သာ ကိုတန္း၍ ေရာက္ သြားေပလိမ့္ မည္။ ေအာက္ပါ ပံု သည္ ျပလိုသည့္ COI ကို ထင္းကနဲ ျမင္အာေအာင္ ျပသည့္ Strong COI ျဖစ္ပါသည္၊
ပံု တစ္ပံု ၏ ဖဲြ႕စည္း မွဳ တြင္ မိမိ အထူးျပဳ ျပလိုသည့္ Subject ကို Composition ဥပေဒသမ်ား အရ ေနရာခ်ထားပါက Strong COI ရရွိေပမည္။ အဆိုပါ ဥပေဒသမ်ားကို Composition မွတ္စုမ်ား တြင္ ေဖၚျပခဲ့ ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခု က်န္ေနသည္မွာ Dynamic Symmetry ျဖစ္သည္။ ယင္းနည္း က ပံုကို ေထာင့္ ျဖတ္မ်ဥ္း ဆဲြကာ အျခားေထာင့္ ေထာင့္ မွ အဆိုပါမ်ဥ္းထံ သို႕ မ်ဥ္းမတ္ဆဲြ ရာတြင္ ရရွိသည့္ ဆံုမွတ္ေနရာကို ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ဆံုမွတ္သည္လည္း Point of Interest တစ္ေနရာျဖစ္ပါ သည္။ ေအာက္ပါ ပံု ကို ၾကည့္ လွ်င္ ပို ရွင္းပါမည္။
အထက္ပါ ပံုတြင္ ငန္း ကို Dynamic Symmetry အရ ေနရာခ် ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
K.I.S
Composition တြင္ အေရးၾကီးသည့္ နည္းစနစ္ တစ္ရပ္မွာ ပံု ကို ရိုးရွင္းစြာ တင္ျပ ျခင္းျဖစ္သည့္ Keep it Simple ( K.I.S ) ျဖစ္သည္။ ျပလိုသည့္ Center of Interest ကို ရိုးရိုး ရွင္းရွင္း ႏွင့္ အထိေရာက္ ဆံုး ျပနိုင္သည့္အတြက္ Golden Rule ဟု ေခၚၾကသည္။ အလြယ္ဆံုး နည္းလည္းျဖစ္သည္။ တင္ျပ တတ္ရန္ေတာ့ လိုသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ The simpler the pcture, easier to understand the meaning ဟု လည္း ဆိုၾကသည္။ အဆိုပါပံု မ်ိဳးတြင္ Main Subject မ်ားမ်ား မျပ သင့္ဘဲ ျပလိုသည့္ ပံု ၏ Story ကို ေဖၚေဆာင္ ေပးမည္ ့ subject တစ္ခုသာ ျပသင့္သည္။ အကယ္၍ Subject မ်ားေနလွ်င္ ၾကည့္သူအ ေနႏွင့္ အာရံု ျပန္႕သြားမည္ ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံုသည္ ေနာက္ခံ ရွင္းရွင္း Subject ရိုးရိုး စင္းစင္း ျဖင့္ ျပထားသည့္ Keep it Simple နမူနာပံု ျဖစ္သည္။
မွတ္စု မ်ားထဲ တြင္ ပါ၀င္ျခင္းမရွိေသးသည့္ Point of Interest ေနရာသတ္မွတ္ သည့္ နည္းေတြ လည္း ရွိဦး မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဓါတ္ပံုရိုက္စဥ္ ထည္းက မိမိ ဘယ္ အရာ ကို အထူးျပဳ ျပလိုသည္ ကို အရင္ ဆံုးျဖတ္ရပါမည္။ ယင္းေနာက္ အဆိုပါ subject ကို Composition ဆိုင္ရာ ဥပေဒသ တစ္ခုခု ၏ အာရံုသက္ေရာက္ေစသည့္ ဆံုမွတ္ ( Point of Interest ) ေနရာတြင္ အျဖစ္နိုင္ဆံုး ထားျပီး မွ ရိုက္ပါက Post Production လုပ္ခ်ိန္ တြင္ ယင္းအတြင္ အထူး ျပင္ဆင္ရန္ လိုမည္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ေအာက္ ပါ ပံုမ်ားသည္ COI ကိုျပရာတြင္ အားေကာင္းသည့္ ( Strong Center of Interest ) နမူနာ ပံုမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ Photo Clinic တြင္ ဓါတ္ပံု ပညာရွင္မ်ားက Strong Center of Interest ျဖစ္သည့္ ပံု မ်ားဟု မွတ္ခ်က္ ေပးထားသည့္ ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ ပံုတြင္ Center of Interest သည္ ပံု ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ ထားနိုင္ပါသည္။ ျပသလိုသည္ကို ထင္ရွားစြာ ေပၚ လြင္ေစပါသည္။
ဤပံုတြင္ ၾကည့္လိုက္သည္ႏွင့္ COI ျဖစ္သည့္ ခေလးငယ္ လက္ျဖင့္ ျပ ထားသည့္ မ်က္လံုးကို တန္း၍ ၾကည့္ျဖစ္သည္။
ေလွေလွာ္ေနသူ မည္သည့္ အရာကို ၾကည့္ေနပါလိမ့္ ၊ ဘယ္ေနရာကို သြားေနပါလိမ့္ ဆိုသည့္ အေတြး ကိုေဖၚ ေပးသည့္ ပံု ျဖစ္သည္။ Expression က လည္း Strong COI ကို ေဖၚေပးနိုင္ သည္။
Center of Interest အားနည္းေသာ ပံုမ်ား
တစ္ခါ တစ္ရံ Main Subject သည္ ပံု တစ္ခုလံုး တြင္ ဖံုးေနသည္မ်ား ရွိတတ္သည္။ အဆိုပါ အေျခ အေနမ်ိဳးတြင္ COI အေတာ္ အားနည္း သြားေပလိမ့္မည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ အထက္ပါ Glacier ပံုမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု တြင္ ျပလိုသည့္ Main Subject ေတြ မ်ားေနသည္။ မည္သည့္ အရာကို အထူးျပဳ ၾကည့္ရမည္ကို မသိ နိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေန ေသာေၾကာင့္ COI အတိအက် မရွိျဖစ္ေနသည္။ ကား၏ေလကာ မွန္မွ ေဖါက္ကာ အတြင္းသို႕ ျပလိုပံုရေသာ္လည္း မွန္ေပၚရွိ မိုးေပါက္ ကိုလည္း အာရံု ျပန္႕ေစ ျပန္သည္။ လိုရင္း ကို တိုက္ရိုက္ မထိ ဟု ဆိုနိုုင္ပါသည္။
အထက္ပါပံုသည္လည္း လုိင္းမ်ား အားေကာင္း၍ ျပတ္သားသည့္ပံု ျဖစ္ေစကာမူ Center of Interest ျပန္႕ထြက္ေန သည့္ ပံု ျဖစ္သည္။
Center of Interest ရွိေသာ ပံုမ်ား။
ေအာက္ေဖၚျပပါ ပံု မ်ားသည္ Center of Interest ကို တိတိ က်က် ျပနိုင္ေသာ နမူနာ ပံု မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ စာႏွင့္ေရး၍ ရွင္းျပသည္ထက္ ပံုမ်ားကို ၾကည့္ရံု မွ်ႏွင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္နိုင္ ပါသည္။ Picture speaks thousand words ဟု ဆိုရပါမည္။
Center of Interest ကို မရွိေသာ ပံုမ်ား
ေအာက္ ပါ Center of Interest မရွိေသာ ပံုမ်ားမွာ Photo Clinic မ်ားတြင္ ဓါတ္ပံုမ်ားကို ေ၀ဘန္ သံုးသပ္ သည့္ ဓါတ္ပံု ပညာရွင္ႏွင့္ Photo Editor မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ John Cosgrove ႏွင့္ Rajesh Narwani တို႕ က ၄င္းတို႕ထံ တင္ျပထားေသာ ပံုမ်ားအနက္ မည္သည့္အရာကို အထူးျပဳ ျပ သလိုသည္ကို မသိနိုင္သည့္ (lack of Center of Interest ) ပံုမ်ားဟူ၍ သံုးသပ္ထားသည့္ ပံု မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ နမူနာ အျဖစ္ ထုတ္နွဳတ္ ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါပံုမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၄င္း တို႕၏ သံုးသပ္အၾကံျပဳခ်က္မ်ား၏ အတိုခ်ဳပ္ကို သက္ဆိုင္ရာ ပံုမ်ား၏ ေအာက္ တြင္ေဖၚျပ ထားပါသည္။
မ်က္ေစ့ အာရံုဖမ္းစားနိုင္သည့္ ပံုမပါရွိ။ ဥပမာ တံငါသည္တစ္ဦးထည့္ ႏိုင္လွ်င္ပို၍ဆဲြ ေဆာင္မွဳ ရွိလာမည္။
ေရႊေရာင္ အမိုးကို ျပလိုပံု ရသည္။ သို႕ ေသာ္ ထို အေရာင္ကို ထိေရာက္စြာ Frame လုပ္ထားျခင္းမရွိ ၍ ေရႊေရာင္ အမိုးသည္ အားေလွ်ာ့ ေနသည္။
ေတာင္ကုန္း ကိုျပလို သလား သို႕ မဟုတ္ ပံု အတြင္း လွပစြာ ျဖန္႕ခင္းထားသည့္ အိမ္ အမိုးေတြ ကိုဘဲ ျပလိုသလား ကြဲ ျပားျခင္းမရွိ။ ႏွစ္ခုစလံုး မွာ အေရးပါေသာ အရာမ်ား ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ တစ္ခု ကို အဓိက ထားျပရန္ လိုသည္။
အားလံုးေရာေထြးေန၍ အဓိက အရာ ေပၚလြင္ မွဳ မရွိ။
Silhouettes ပံုမွာ ပံု ေကာင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆိုပါ Silhouette ကို ပံ့ပိုး ေပးသည့္ အခ်က္ ကေလးမ်ား ျဖည့္ ေပးနုိင္လွ်င္ အာရံုကိုပို၍ ဆဲြေဆာင္ နုိင္မည္။
ဤပံုမွာ အမ်ိဳးသီးငယ္၏ ေၾကာပိုးအိတ္ ႏွင့္ သြယ္တန္း က်ေနသည့္ ၾကိဳဳး ေလးမ်ားကို ျပလိုပံု ရသည္။ ဤ သို႕ ဆိုလွ်င္ အဆိုပါ ၾကိဳး ေလးမ်ားႏွင့္ ေၾကာပိုး အိတ္၏ အေရာင္ သည္ လက္ရွိ အျဖဴ ေရာင္ အဟုတ္ဘဲ ေနာက္ ခံ Background အေရာင္ ထက္ ပို၍ ေပၚလြင္သည့္ အေရာင္ ျဖစ္ ရန္လိုသည္။ background အေရာင္ ေတာက္ပ ေနသည္ကို ေလွ်ာ့ ခ်ရန္ လိုသည္။
မိုးတိမ္ ကိုရိုက္သည္ဆိုေစကာမူ ထို မိုးတိမ္ ထဲတြင္ Center of Interest ရွိေနရန္လိုသည္။
------------------------------